Verbos en quechua
CASTELLANO |
QUECHUA |
CASTELLANO |
QUECHUA |
abortar |
sulluy |
apretujarse |
ñitinakuy |
abrir |
kichay |
apurar |
utqay |
aburrir |
amiy |
arar |
yapuy |
acabar |
puchukay, tukuy |
arder, quemar |
rupay. Rawray |
acercarse |
asuykuy |
arrancar |
sikiy |
acostumbrarse |
yachakuy |
arrastrar |
qatatay |
adelantar |
ñawpay |
arrear,
seguir |
qatiy |
adormecer |
susunkay |
arreglar |
allichay |
agarrar |
hapiy |
arreglarse |
allichakuy |
agarrarse |
hapipakuy |
arrimar |
qimiy |
agujerear |
hutkuy |
arrodillarse |
qunquriy |
agusanarse |
kuruy |
arrojar |
wikapay |
alcanzar |
aypay |
arrojar
de
la boca |
aqtuy |
alegrarse |
kusikuy |
arrugar |
sipuy |
aligerar |
utqay |
asar en
brasa |
kusay |
alumbrar |
kanchiriy |
ascender |
siqay |
amanecer |
paqariy |
asustarse |
manchakuy |
amarrar |
watay |
atajar |
qarkay |
amoratar |
quyuy |
atizar el fuego |
tuqpiy |
amputar |
wituy |
atorarse |
iqipay |
antojarse |
munapakuy |
aumentar |
miray |
anudar |
kipuy |
aumentar |
yapay |
apagar con agua |
tasnuy |
avergonzarse |
pinqakuy |
aparecer |
rikuriy |
averiguar, indagar |
watukuy |
aplaudir |
taqllay |
avisar |
willay |
aporcar |
aspiy |
ayudar |
yanapay |
apretar |
matiy |
ayudarse |
yanapakuy |
apretar con la mano |
hapiy |
ayunar |
sasiy |
CASTELLANO |
QUECHUA |
CASTELLANO |
QUECHUA |
bailar |
tusuy |
criar |
uyway |
bajar |
uraykuy |
culpar |
tumpay |
barrer |
pichay |
curar |
alliyachiy, hampiy |
beber |
upyay |
dar |
quy |
besar |
muchay |
dar de comer |
mikuchiy |
botar, arrojar |
wischuy, qarquy |
dar fruto |
ruruy |
buscar |
maskay |
dar papirotes |
tinkay |
caer |
wichiy, urmay |
dar puñetes |
saqmay |
calentar |
quñichiy |
dar vuelta |
muyuy |
calentarse |
quñikuy |
decir |
niy |
callar |
upallay |
degollar |
nakay |
cantar |
takiy |
delirar |
muspay |
cargar a la espalda |
qipiy |
desatar |
paskay |
cargar en hombro |
wantuy |
descansar |
samay |
cebar |
wirayachiy |
desear |
munay |
cernir |
suysuy |
desfallecer |
pisipay |
cerrar |
wichqay |
deshojar |
tipay |
chacchar coca |
akuy |
deshojar
el
maíz |
tipiy |
chupar |
suquy |
desmenuzar |
tisay |
cocinar |
waykuy, yanuy |
desmoronar |
taqmay |
colgar |
warkuy |
desollar |
chutiy |
comer |
mikuy |
desperdiciar |
usuy |
competir |
llallinakuy, atipanakuy |
despertar |
rikchay |
conocer |
riqsiy |
desportillar |
chillpiy |
consultarse |
rimanakuy |
devolver |
kutichipuy |
contar |
yupay |
dispersar |
chiqichiy |
cornear |
waqray |
dormir |
puñuy |
cortar |
kuchuy, quruy, rutuy |
embriagarse |
machay |
crecer |
wiñay |
empollar |
uqllay |
CASTELLANO |
QUECHUA |
CASTELLANO |
QUECHUA |
empujar |
tanqay |
fatigarse |
pisipay |
empujarse |
tanqanakuy |
florecer |
sisay |
encender |
rupachiy |
flotar |
tuytuy |
encontrar |
tariy |
golpear |
takay |
encontrarse |
tinkuy |
gotear |
sutuy |
endulzar |
miskichiy |
gritar |
qapariy |
enfermarse |
unquy |
guardar |
waqaychay |
enflaquecer |
tulluyay |
hacer |
ruray |
enfriar |
chirichiy |
hacer acto sexual |
yuquy |
engendrar |
yumay |
hacer alegrar |
kusichiy |
engordar |
wirayay |
hacer asustar |
manchachiy |
engrasar |
wirachay |
hacer creer |
iñichiy |
enroscarse |
arwikuy |
hacer descansar |
samachiy |
ensangrentar |
yawarchay |
hacer dormir |
puñuchiy |
enseñar |
yachachiy |
hacer hueco |
tuquy |
entrar |
yaykuy |
hacer llamar |
qayachiy |
envolver |
pintuy |
hacer llegar |
chayachiy |
equivocarse |
pantay |
hacer llevar |
apachiy |
escarbar |
allay |
hacer morir |
wañuchiy |
escarmentar |
wanay |
hacer podrir |
ismuchiy |
esconder |
pakay |
hacer recordar |
yuyachiy |
esconderse |
pakakuy |
hacer sentar |
tiyachiy |
escribir |
qillqay |
hacerse guerra |
awqanakuy |
esperar |
suyay |
herir |
kiriy |
esputar |
tuqay |
hervir |
timpuy |
estornudar |
hachiy |
hilar |
puchkay |
expulsar |
qarquy |
hinchar |
punkiy |
extender |
mastay |
hospedar |
samachiy |
fajarse |
chumpikuy |
humear |
qusñichiy |
CASTELLANO |
QUECHUA |
CASTELLANO |
QUECHUA |
insultar |
kamiy |
moler |
kutay, ñutuy |
ir |
riy |
morder |
kaniy |
irse |
ripuy |
mover el líquido |
qaywiy |
jugar |
pukllay |
moverse |
kuyuy |
juntarse |
huñunakuy |
mutilar |
quruy |
labrar la ladera |
llaqllay |
obedecer |
uyakuy |
lamer |
llaqway |
odiar |
chiqniy |
lamer el plato |
llunkuy |
oír |
uyariy |
latiguear |
waqtay |
oler |
muskiy |
lavar |
maqchiy |
ordeñar |
chaway |
lavarse |
maqchikuy |
orinar |
ispay |
levantar |
uqariy |
oscurecer |
tutayay |
levantar la pared |
pirqay |
pararse |
sayay |
levantarse |
hatariy |
parir |
wachay |
libertar |
qispichiy |
pasar de orilla |
chimpay |
llamar |
qayay |
pastar |
michiy |
llenar |
huntay, winay |
patear |
haytay |
llevar |
apay |
pedir |
mañakuy |
llorar |
waqay |
pedir |
mañay |
madurar |
puquy |
pegar |
ratachiy |
maldecir |
ñakay |
pegar entre varios |
waykay |
mamar |
ñuñuy |
peinar |
ñaqchay |
mandar |
kachay |
peinarse |
ñaqchakuy |
matar |
sipiy |
pensar |
yuyaymanay |
medir |
tupuy |
perderse |
chinkay |
mentir |
llullakuy |
pestañar |
chimlliy |
mezclar |
chaqruy |
pisar |
saruy |
mezclar, amasar |
chapuy |
poder |
atiy |
mirar |
qaway |
podrir |
ismuy |
CASTELLANO |
QUECHUA |
CASTELLANO |
QUECHUA |
poner |
churay |
salir |
lluqsiy |
ponerse |
churakuy |
sangrar |
sirkay |
preguntar |
tapuy |
sembrar |
tarpuy |
premiar |
saminchay |
sentirse a llorar |
waqanayay |
prender en
pecho |
tipay |
separar, repartir |
rakiy |
presionar |
ñitiy |
ser, estar |
kay |
probar |
malliy |
soltar |
kachariy |
quebrar |
pakiy |
suavizar |
llampuchay |
querer |
kuyay |
subir |
siqay |
querer, consentir |
uyay |
succionar |
chunqay |
quitar |
qichuy |
sudar |
humpiy |
rajar |
chitqay |
sufrir |
llakiy, muchuy |
rebuscar |
taqwiy |
tapar la olla |
kirpay |
recibir |
chaskiy |
tardar |
unay |
recordar |
yuyay |
techar |
wasichay |
refregar |
qaquy |
temblar |
katkatay |
regar |
qarpay |
tener en los brazos |
marqay |
regresar |
kutimuy |
tener sed |
yakunayay |
reír |
asiy |
teñir |
tullpuy |
remangar |
qimpiy |
torcer |
qiwiy |
remendar |
yachapayay |
toser |
uhuy |
remojar |
chulluchiy |
trabajar |
llankay |
remover la tierra |
hallmay |
traer |
apamuy |
replicar |
kutipakuy |
tragar |
millpuy |
resucitar |
kawsariy |
trasladar |
astay |
retrasarse |
qipariy |
trenzar |
simpay |
reventar |
tuqyay |
trocar, comprar |
rantiy |
revolcarse |
kuchpay |
tropezar |
lluchkay, mitkakuy |
robar |
suway |
tumbar |
saqtay |
rociar |
challay |
unir, recoger |
huñuy |
rociar con agua |
chaqchuy |
urdir |
allwiy |
roer |
kutuy |
vaciar, echar |
hichay |
romper |
llikiy |
vanagloriarse |
yupaychakuy |
saber |
yachay |
venir |
hamuy |
sacar |
urquy |
ver |
rikuy |
saciarse |
saksay |
voltear |
tikray |
sacudir |
taspiy |
volver |
kutiy |
sahumar |
qumpuy |
volverse sordo |
upayay |
|
|
zapatear |
taqtiyay |
![]() |
Comentarios
Publicar un comentario